تأییدی بر سخن حجت الاسلام صادقی
سید حسن فاطمی
چندی پیش حجت الاسلام والمسلمین شیخ غلامحسین صادقی در این وبلاگ (اینجا) اظهار داشت که وجود آتشگاه در جوار حسن آباد نشانه ی زرتشتی بودن ساکنان منطقه نیست بلکه این آتشگاه ها کارایی دیگر غیر از عبادت زرتشتیان داشته اند.
موبد رستم شهزادی ـ رئیس انجمن زرتشتیان تهران ـ در کلیپی با عنوان «آتش افروزی ایرانیان» (اینجا) توضیحاتی در مورد کارایی آتشگاه ها می دهد که حکایت از آن دارد که ساخت آنها در اصل ربطی به دین زرتشتی نداشته است. او می گوید:
«آتش افروزی به چند علت بوده. یکی از آنها اطلاع دادن به مردم است. مثلاً می دانیم در قدیم وسط حیاط آتشکده ها یک مناری بوده که پله اش از بیرون بوده و در بالای آن در شب های جشن یا اتفاقات مهمی که می افتاده، آتش روشن می کردند که از دور راهنمای کاروان ها و مردم باشد مثل تیر بزرگ وسط حسینیه ها که بالاتر از همه نصب می کنند تا ده و محله را به مردم بشناسانند. به آن بالا که در آن آتش روشن می کردند «آتشگاه» می گفتیم که هنوز هم در اصفهان هست. بعد از اسلام این، به عربی ترجمه شد به «منار». «منار» یعنی جای نار و نار یعنی آتش. پس منار عیناً همان تغییر نام آتشگاه بود.
در آن بالا یک شب قبل از جشن ها آتش روشن می کردند تا همه خبردار شوند؛ برای اینکه ساعت و رادیو و تلویزیون نبود تا مردم خبردار شوند و این علامت جشن بوده است.
آتشکده ها تا زمان اشکانیان، اغلب در بالای کوه ساخته می شد. از بالای کوه خبرهای مهم را با آتش به آتشکده های کوه مقابل می دادند. مثلاً ایرانی وقتی کشوری را می گرفت، در عرض یکی دو ساعت پیغام به پایتخت می آمد که ایران فلان شهر را گرفت.»
سخن حجت الاسلام صادقی:
«نمی دانم چرا عده ای، به عمد یا از روی غفلت، پیشینه ی این منطقه را به گبرها و آتش پرستی وصل می کنند؟! منشأ اصلی چنین سخنانی، کتاب گرکویه است. اما بنا به گواهی بزرگان و صاحب نظران، اشتباه ها و لغزش های فراوان در این کتاب راه یافته و دقت لازم در تدوین آن صورت نگرفته است. گاهی دلیل هایی در این کتاب برای اثبات ادعاهای نویسنده آمده که بسیار ضعیف است.
یکی از بزرگان اصفهان به نام آیت الله سید حسن امامی می گفتند:‌ در قدیم مردم شبها در بیابان ها راه آبادی را گم می کردند. برای گم نکردن راه، مناره هایی درست می کردند و بالای آنها چراغی روشن می کردند تا مردم از راه دور راه را پیدا کنند. اما آقایان این مناره ها را آتشکده خیال کرده اند.
هیچ دلیلی ندارد پیشینه ی خود را به آتش پرستی و زرتشتی گری وصل کنیم و این قابل اثبات نیست.»